poniedziałek, 7 lutego 2022

Słuchowsko "Biblioteka Podań Wielkopolski Wschodniej", odcinki 1-10.

 Cykl Biblioteka Podań Wielkopolski Wschodniej ma na celu przedstawić po jednej opowieści, pochodzącej z każdego powiatu, należącego do historycznych ziem Wielkopolski Wschodniej. Nagrania realizowane są przez redakcję portalu w charakterze pro publico bono.

 

Odcinek 1: O smoku w potulickich borach.

 

Potulice pow. złotowski.

Dawno, dawno temu w Struszce koło Potulic grozę budziła postać siedmiogłowego smoka, który zamieszkiwał tamtejsze bory. Co roku, każdej wiosny żądał on ofiary z dwóch dziewic. Pewnego roku los wskazał na dwie córki wdowy po miejscowym kołodzieju. Zrozpaczona matka, chcąc ocalić swoje dzieci udała się po pomoc... Kim był ów bohater i jaką cenę przyszło mu zapłacić?   

 


Odcinek 2: O zakazanej miłości z pałacu w Lubostroniu.

Lubostroń, pow. żniński.


Pałac w Lubostroniu powstał z inicjatywy Fryderyka Skórzewskiego. On także nadał także nazwę temu miejscu, która w domyśle oznaczać miała: "lube ustronie". Architekt, który podjął się tego przedsięwzięcia - Stanisław Zawadzki, był odpowiedzialny w regionie Wielkopolski Wschodniej za powstanie także pałaców w: Dobrzycy oraz Śmiełowie. Co łączy te wszystkie miejsca, oraz ludzi z nimi związanych? Zarówno Skórzewski, jak i Zawadzki należeli do lóż masońskich, a symbolika z nimi związana miała zawierać się w projektach wszystkich wspomnianych pałaców. Z masońskimi rytuałami wiążą się przesłanki, jakoby tajemne spotkania miały stać się przyczyną wybudowania tajemnego tunelu, którego istnienie póki co potwierdzają jedynie legendy... Jedna z nich przedstawia zgoła inne okoliczności powstania tunelu, a wiążą się one z postacią potomka Franciszka Skórzewskiego - Leona...

 


 

Odcinek 3: O zbójcy spod Kępna.

Kępno, pow. kępiński.

 

Wielkopolanie nie gęsi... swoich rozbójników mieli. Motyw rozbójników, jako głównych bohaterów ludowych opowieści od razu przywodzi skojarzenia z górskimi harnasiami, jednakże we Wschodniej części naszego Regionu zapisało się wiele barwnych tego typu postaci, począwszy od raubritterów, po zwykłych rabusiach kończąc. Jedni zapisali się w pamięci pokoleń pozytywnie, inni wręcz przeciwnie, niekiedy przypisywano im nadprzyrodzone zdolności i konszachty z mrocznymi siłami, był wśród nich i taki co zabierał bogatym, a rozdawał biednym. Miał też swoją ukochaną karczmareczkę Małgorzatkę... 

 


 

Odcinek 4: Straszny dwór.

Pietrzyków, pow. kaliski

 

Historia, którą pragniemy dziś przedstawić czytelnikom teoretycznie wpasowuje się w klimat świąt wielkanocnych, jednak postanowiliśmy zamieścić ją właśnie teraz. W naszym zestawieniu podań wielkopolskich nie było bowiem jeszcze opowieści o zbrodni i karze, a także duchach zamieszkujących pewien popadający w ruinę dwór w okolicach Kalisza. W tej opowieści jest wszystko, czego potrzebuje każdy słuchacz poszukujący historii z dreszczykiem w grudniowy ciemny i zimny wieczór. 

 


 

Odcinek 5: Legenda o dębie i miłości węża.

Potulice, pow. nakielski

 

Dziś zabieramy widzów do Potulic... ale tym razem znajdujących się w pow. nakielskim. Nie opuszczamy jednak Krajny, stamtąd bowiem pochodzi niezwykła opowieść posiadająca w sobie przedchrześcijańskie motywy związane m.in. z postacią Króla Węży. Do treści legendy dołączamy także mini prelekcję dotyczącą motywu wężów w kulturze ludowej oraz żmijów w mitologii słowiańskiej. 

 


 

Odcinek 6: O zjawach nadnoteckiego Zamczyska.

Zamczysko, pow. wągrowiecki. 

 

Zamczysko to niepozorna osada położna w pow. wągrowieckim w gminie Gołańcz, w Dolinie Noteci. Miejsce to jednak skrywa swoje tajemnice, których pochodzenia wyjaśniają miejscowe podania. Któż by pomyślał, że z tak niewielką miejscowością wiązać się może tyle sekretów?

 


 

Odcinek 7: Czarna legenda o złym Panu Warszyckim.

Danków, pow. kłobucki.

 

Dzisiejszy odcinek jest dość nietypowy. Po pierwsze dla tego, że Danków, z którym wiążą się dzisiejsze opowieści, choć należy historycznie do Ziemi Wieluńskiej (a ta stanowi część Wielkopolski Wschodniej), to znajduje się w woj. śląskim w pow. kłobuckim. Po drugie: treść tego odcinka opiera się przede wszystkim na prelekcji, w której zarówno przedstawiamy historyczne fakty dotyczące Dankowa, oraz jego dawnego właściciela, jak i wiążące się z nimi miejscowe podania. Stanisław Warszycki uchodził za kontrowersyjną postać jeszcze za swego życia, jednak czym zasłużył sobie, że do dzisiejszych czasów przetrwała po nim jedynie czarna legenda?  

 


 

Odcinek 8: O  zbóju Garczyńskim, białym rycerzu i pięknej Klarze.

Mikorzyn, pow. koniński. 

 

Lubicie opowieści o rycerzach? Zatem w tej opowieści znajdziecie wszytko, co lubicie: rywalizację pomiędzy Czarnym Garcą (w tej wersji Garczą), a Białym Januszem o względy pięknej Klary z Mikorzyna. Była to niewiasta zdecydowanie odbiegająca od wizerunku białogłowy tamtej epoki. Silna, niezależna, lubiła polować... ale nadeszła pora, gdy i ona znalazła się w potrzebie i musiała zdać się na łaskę swego wybawcy. Kto się nim okazał i jak dalej potoczyły się losy trojga wspomnianych bohaterów? Siądźcie wygodnie i posłuchajcie. 

 


  

Odcinek 9: Zaklęta w kamień.

Białośliwie, pow. pilski.

 

Dzisiejsza opowieść zabiera nas do miejscowości o urokliwie brzmiącej nazwie, Białośliwie. Nazwa ta pasuje do fantastycznej opowieści, przepełnionej magicznymi motywami. Znajdziemy tu bowiem motywy: magii, braci przemienionych w kruki, rywalizację pomiędzy dwiema siostrami... i straszliwy czyn, za który winnego musiała spotkać surowa kara. Echa tej opowieści pobrzmiewają w okolicach Białośliwia po dziś dzień w rocznicę obchodów nocy świętojańskiej.  

 

 

 
 

Odcinek 10: O chłopcu ze szwedzkiego szańca oraz inne opowieści z Margonina i okolic.

Margonin, pow. chodzieski.


W naszych podaniowych podróżach po Wielkopolsce Wschodniej docieramy do Margonina. W krótkiej prelekcji przestawimy kilka związanymi z tymi okolicami opowieści. Pierwsza z nich przeniesie nas w czasy "potopu szwedzkiego" i przedstawi postać pewnego młodzieńca, która pozostaje związana z okolicami tzw. "szwedzkich szańców", jak i samego jeziora Margonińskiego. Druga opowieść tyczyć się będzie rzekomego tunelu, który miałby łączyć wspomniane jezioro z jeziorem Połajewskim, a także wyjaśniać genezę pewnego tajemniczego kamienia. Inny tego typu obiekt w okolicach Margonina znajduje się we wsi o wdzięcznej nazwie Ofelia, o której także sobie wspomnimy. Na sam koniec opowiemy ciekawostkę dotyczącą legendy o powstaniu samego Margonina, jak i jego herbu. W trakcie słuchania prosimy zwrócić uwagę na treści znajdujące się w materiale filmowym, bowiem zawierają pewne uzupełnienie do legendy.